ในปัจจุบันที่มีการเกิดโรคระบาด โควิด-19 ทำให้ทุกคนต่างต้องเฝ้าระวังตัวเองและสังเกตอาการต่างๆ ของร่างกายเสมอว่ามีอาการ เป็นไข้ ไอ และอ่อนเพลียหรือไม่ โดยหนึ่งในอาการที่เพื่อนๆ ต่างสังเกตุตัวเองได้ง่ายๆ คือ “จมูก” ว่าได้กลิ่นตามปกติหรือไม่ หากไม่ได้กลิ่นเพื่อนๆ ก็เดาได้เลยว่า มีความเสี่ยงเป็นโรคโควิด-19 และควรไปตรวจหาเชื้อต่อไป และเพื่อให้เพื่อนๆ ได้รู้เกี่ยวกับอาการจมูกไม่ได้กลิ่น วันนี้ สามย่านมิตรทาวน์ มีข้อมูลเกี่ยวกับอาการจมูกไม่ได้กลิ่นมาเล่าให้ฟัง เพราะการที่จมูกไม่ได้กลิ่นอาจหมายถึงการเป็นโรคอื่นๆ ได้เช่นกัน ส่วนจะมีรายละเอียดอะไรบ้างไปดูพร้อมๆ กันเลย
สาเหตุของปัญหาจมูกไม่ได้กลิ่นนั้น มีคำอธิบายที่ชัดเจน จากคุณหมอวิชิต ผศ. นพ.วิชิต ชีวเรืองโรจน์ ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ว่า อาจมาจากสาเหตุ 6 ด้านที่สำคัญคือ
1.เกิดจากการอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูก โพรงไซนัส ทำให้กลิ่นขึ้นไม่ถึงปลายประสาทรับกลิ่น
2.เนื้องอกอุดกลั้น ทำให้กลิ่นขึ้นไม่ถึงปลายประสาทรับกลิ่น
3.อุบัติเหตุที่ศีรษะ จึงทำให้ปลายประสาทอักเสบ บาดเจ็บ หรือฉีกขาด ส่งผลต่อการได้กลิ่นที่ลดลง หรืออาจไม่ได้กลิ่นเลย
4.การได้รับสารเคมีบางอย่างที่ทำลายการรับกลิ่น อาทิ การได้รับกลิ่นฟอร์มาลีนเป็นเวลานาน อาจทำให้ปลายประสาทอักเสบและตายลงบางส่วน ส่งผลให้การรับกลิ่นลดลงหรือไม่ได้กลิ่นเลย
5.ผิดปกติทางพันธุกรรม อาจไม่มีปลายประสาทรับกลิ่นหรือมีความผิดปกติที่ปลายประสาทรับกลิ่น
6.อายุที่เพิ่มขึ้นและโรคทางสมองบางชนิด
นอกจากนี้ ข้อควรรู้ คือ บริเวณที่จะส่งผลต่อการรับกลิ่นในกรณีอุบัติเหตุที่ศีรษะ คือ หน้าผาก และ ท้ายทอย
ส่วนอาการจมูกไม่ได้รับกลิ่นนั้น คือ อาการที่เกิดเฉียบพลันที่อาจจะมาจากอุบัติเหตุ บางคนเกิดทันทีหลังผ่าตัด และอาการเรื้อรังที่มักเกิดจากการอักเสบที่เยื่อบุโพรงจมูก เนื้องอก การได้รับสารเคมี อายุเพิ่มขึ้น ส่งผลให้อาการค่อยๆ เกิดขึ้นได้
แนวทางรักษา คือ เมื่อเกิดการอักเสบ หวัด ภูมิแพ้ หรือไซนัสอักเสบ รวมไปถึงภาวะอุดกั้นสามารถเอาออกได้ เช่น เนื้องอก ส่วนอาการที่อาจฟื้นตัวช้าหรือไม่สมบูรณ์ ไม่สามารถรักษาได้ คืออุบัติเหตุที่ทำให้เส้นประสาทฉีกขาดไป
สำหรับข้อควรป้องกันอาการจมูกไม่ได้กลิ่น คือ ต้องระวังอย่าให้เยื่อโพรงจมูกบวม หากเป็นหวัดหรือไซนัสอักเสบให้รีบรักษาพบคุณหมอ พร้อมดูแลสุขภาพร่างกาย นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงอุบัติเหตุที่ศีรษะ
ส่วนอีกข้อสังเกตอาการจมูกไม่ได้กลิ่นจากโควิด-19 ศ.พญ.เสาวรส ภทรภักดิ์ ประธานราชวิทยาลัยโสต ศอ นาสิกแห่งประเทศไทย ได้ให้ข้อมูลไว้ด้วยกัน 2 ข้อ คือ
1.ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีผลตรวจเป็นบวกแล้ว จะมีอาการสูญเสียการได้กลิ่น เกิดขึ้นประมาณ 2 ใน 3
2.ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการอื่นๆ เช่น ไข้ ไอ เจ็บคอ คัดจมูก น้ำมูกไหล ไม่มาก จะมีอาการสูญเสียการได้กลิ่น เป็นอาการหลักถึง 30%
แต่อีกสิ่งที่เพื่อนๆ ควรสังเกตไว้คือ อาการของจมูกไม่ได้กลิ่นที่ไม่ได้มาจากโควิด-19 ยังสามารถเกิดมาจากการเป็นโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ เลยทำให้เกิดการไม่ได้กลิ่นและสูญเสียการรับรสต่างๆ เช่นกัน ซึ่งเป็นโรคที่เกิดขึ้นได้คนไทย ซึ่ง รศ. นพ. ปารยะ อาศนะเสน สาขาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้ ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ได้ให้คำแนะนำว่า
1.เราทุกคนต้องใส่หน้ากากอนามัย ทุกครั้งที่ออกจากบ้าน
2.ควรล้างมือด้วยสบู่และน้ำ นานอย่างน้อย 20 วินาที
3.ใช้แอลกอฮอล์เจลที่มีปริมาณของแอลกอฮอล์อย่างน้อย 60% ทามือในที่ที่ไม่มีสบู่และน้ำให้ล้างมือ
4.เวลาไอหรือจาม ใช้กระดาษชำระแล้วทิ้ง ไม่ควรไอหรือจามใส่มือ ถ้าไม่มีกระดาษชำระให้ไอหรือจามใส่แขนบริเวณข้อศอก
5.ให้ทำความสะอาดวัตถุ หรือพื้นผิวที่ต้องจับต้องบ่อยๆ
6.ถ้าป่วยหรือไม่สบาย ควรอยู่บ้าน
7.หลีกเลี่ยงการสัมผัส เช่น การจับมือทักทาย การจูบ กอด และควรเว้นระยะห่างจากผู้อื่น (Social distancing) อย่างน้อย 2 เมตร
8.ใช้ยาควบคุมอาการของโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้ให้ดี
นาทีนี้ ถ้าเพื่อนๆ มีอาการจมูกไม่ได้กลิ่น ก็อยากให้มาต้องตั้งสติก่อน และมาสำรวจตัวเองเพื่อประเมินว่า มีความเสี่ยงในด้านใดหรือไม่ ค่อยไปพบคุณหมอเพื่อหาทางรักษาต่อไป
ขอบคุณข้อมูลจาก : งานสื่อสารองค์กร คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ,ศ.พญ.เสาวรส ภทรภักดิ์ ประธานราชวิทยาลัยโสต ศอ นาสิกแห่งประเทศไทย , รศ. นพ. ปารยะ อาศนะเสน สาขาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้ ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล และราชวิทยาลัยโสต ศอ นาสิกแพทย์แห่งประเทศไทย
